Tháng Một 3, 2012
Tôi muốn dùng chữ “trị”, trị đảng chứ không phải “xây dựng chỉnh đốn”. Ông Giang Trạch Dân khi đương chức Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Trung Quốc cũng đã nói “muốn trị quốc phải trị đảng”.
Trương Duy Nhất
Hội nghị 4 vừa kết thúc. Chuyện nóng của hội nghị này là… bàn lại vấn đề “xây dựng chỉnh đốn” đảng. Nói “bàn lại” bởi việc “xây dựng chỉnh đốn” trong đảng đã được bàn từ rất lâu, mấy nhiệm kỳ rồi nhưng vẫn chưa vào đâu, thậm chí càng chỉnh càng xộc xệch thêm. Hồi Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã nghe nói “nhà dột từ nóc”. Đến giờ, hình như “cái nhà” ấy không những dột từ nóc mà “dột nhiều chỗ khác nữa”. “Dột nhiều chỗ khác” là cách nói của cựu Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, chứ thật ra không phải dột mà nhiều chỗ đã thật sự… mục nát rồi. Đến như Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cũng phải thốt lên “Trước chỉ có một con sâu làm rầu nồi canh. Nay thì nhiều sâu lắm!”. Còn ông Trọng Tổng Bí thư thì phải thừa nhận rằng “chỉnh đốn đảng vì sự tồn vong của chế độ”.
Đảng bây giờ không chỉ xộc xệch, ông Phiêu nói thẳng: đảng có những cái đang hư hỏng và “bản thân đang có bệnh”. Trọng bệnh. Bởi thế ông Phiêu muốn đợt “chỉnh đốn” đảng lần này phải như “không khí chuẩn bị ra trận, tổ chức một chiến dịch như là tổng tiến công”.
Hư hỏng thì chỉnh đốn, nhưng đã bệnh rồi thì phải trị. Ông Giang Trạch Dân khi đương chức Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Trung Quốc đã dõng dạc rằng “muốn trị quốc phải trị đảng”. Tôi muốn dùng chữ “trị” này, trị đảng chứ không phải “xây dựng chỉnh đốn”.
Ở những quốc gia có chế độ đa đảng, sức ép cạnh tranh từ các đảng phái đối lập luôn buộc họ phải tự đổi mới, tự chỉnh đốn. Việt Nam độc đảng, không cạnh tranh, không có thế đối trọng, thì việc “trị” đảng, chữa bệnh cho đảng phải dựa vào dân.
Bài trả lời của cựu Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu trên báo Tuổi Trẻ về “xây dựng chỉnh đốn đảng” được dư luận quan tâm. Tuy nhiên, ông cũng chỉ nói đúng thực trạng, bắt đúng con bệnh của đảng (mà cũng chỉ nhìn ra và nói đúng khi đã nghỉ hưu), còn cách “trị” vẫn đưa phương thuốc cũ. Cách tự kiểm điểm, “tự soi mình” của ông Phiêu thì rồi cũng luẩn quẩn như kiểu đánh trống phong trào, chứ không mong có sự thay chuyển nào.
Bản thân mình thì khó nhìn thấy mình, nhất là những khuyết điểm, bệnh tật, đặc biệt là những khuyết tật đó lại nằm phía… sau lưng. Muốn nhìn thấy, muốn trị bệnh thì phải nhờ vào người khác chứ tự thân đảng không thể chữa trị cho mình được.
Ai là bác sĩ cho đảng? Không ai khác đó chính là dân. Dựa vào dân, nhờ dân chỉnh đốn đảng chứ bản thân đảng không thể tự chỉnh đốn mình được, nhất là với thể chế độc đảng như Việt Nam hiện nay.
Cũng đã có lý do đưa ra: sợ làm mạnh quá sẽ đi đến tình trạng đấu tố như hồi cải cách, sợ “kè thù” lợi dụng, sợ có bộ phận “ngoài đảng” làm bậy… Thực tế, sai lầm thời cải cách ruộng đất là lỗi ở đảng chứ đâu phải kẻ thù, đâu phải ở dân. Hơn nữa, nếu đảng thật sự công minh chính trực, đảng trong sáng thì sợ gì chuyện “đấu tố”? “Dân sinh thành ra đảng, dân là cha mẹ của đảng”. Vì thế tôi tin dân không bao giờ hại đảng, phản đảng.
Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng nghe nhiều người khen. Nhưng tôi không nhìn thấy hi vọng nào.
“Trung ương đặc biệt nhấn mạnh, muốn có được sức mạnh và uy tín thì đảng phải tự rèn luyện, tự củng cố, đổi mới, chỉnh đốn; không ai có thể làm thay được” (lời ông Trọng). Tôi nghĩ khác, đảng khó (thậm chí là không thể) tự “chỉnh đốn” được mình. Thực tế bao nhiệm kỳ rồi vẫn thế, có chỉnh đốn được gì đâu, nếu không muốn nói là càng chỉnh càng xộc xệch. Ngay chính câu chuyện về cụ Hồ mà ông Trọng nhắc cũng nói lên điều này: “Có lần Bác nói: “Tôi làm điều xấu, các đồng chí trông thấy, phải phê bình cho tôi sửa chữa ngay. Nếu tôi có vết nhọ trên trán, các đồng chí trông thấy, lại lấy cớ “nể Cụ” không nói là tôi mang nhọ mãi. Nhọ ở trên trán thì không quan trọng, nhưng nếu có vết nhọ ở trong óc, ở tinh thần, mà không nói cho người ta sửa, tức là hại người ta“.
Vết nhọ trong đảng không nhờ dân phát hiện thì không thể chùi được. Nói như cụ Hồ, nhọ trên trán đã khó chùi, huống chi nhọ trong óc.
Khẳng định công tác xây dựng chỉnh đốn đảng là cấp bách, là vấn đề sống còn của đảng và chế độ, nhưng lại không hoạch định được thời gian nào, đến nhiệm kỳ nào, 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa… sẽ chùi sạch nhọ, chữa khỏi bệnh cho đảng? Bao giờ thì thực hiện xong cái “nhiệm vụ cấp bách, sống còn” này? Tại sao đảng không dám đặt ra một mục tiêu cụ thể về thời gian cho mình?
Chữa bệnh khác với việc đánh răng vệ sinh thường nhật. Trọng bệnh mà vẫn thủng thẳng “kiên trì, bền bỉ; làm thường xuyên, liên tục; làm đi làm lại nhiều lần như đánh răng, rửa mặt, quét nhà, rửa bát hằng ngày”? Khối u ác tính cần lập tức cắt bỏ, cho thuốc xạ trị, hóa trị mạnh, chứ không thể chỉ chà cọ đánh răng, chùi rửa hết ngày này sang tháng nọ. Thủng thẳng “chùi rửa” thế thì nó di căn đến hủy hoại đảng mất!
Muốn trị quốc phải trị đảng. Muốn trị đảng phải dựa vào dân! Đã trọng bệnh, không thể nằm đó mà tự “chùi rửa” cho mình được. Chỉ có dân mới có thể làm sạch đảng. Chỉ có “bác sĩ” dân mới trị được căn bệnh trầm kha trong đảng. Còn nếu đảng cứ tự “xây dựng chỉnh đốn” mãi, tự “đánh răng chùi rửa” mãi, thì không mong gì khỏi bệnh để… vững mạnh được!
Nguồn: Trương Duy Nhất blog